Een ongeluk op de werkvloer is natuurlijk iets wat je als werkgever het liefst voorkomt. Toch gebeurt het soms. En dan rijst al snel de vraag: ben ik als werkgever aansprakelijk voor de schade? Hierbij enkele praktijkvoorbeelden.

Dit artikel is geschreven door mr. Marieke Nicolai-Wallet, ondernemingsjurist van The Legal Company.

Zorgplicht van de werkgever

De wet (artikel 7:658 BW) zegt dat een werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving én die maatregelen moet treffen en aanwijzingen moet vertrekken die redelijkerwijs noodzakelijk zijn om ongevallen te voorkomen. Dat noemen we de zorgplicht.

Dit geldt niet alleen voor eigen werknemers maar bijvoorbeeld ook voor uitzendkrachten en ingeleend personeel.

Krijgt een werknemer een ongeluk, dan dient allereerst de werknemer te bewijzen dat hij schade heeft geleden in de uitoefening van zijn werkzaamheden.

Bij schade tijdens het werk is de werkgever aansprakelijk, tenzij de werkgever kan bewijzen:

1. dat hij heeft voldaan aan zijn zorgplicht, of
2. de schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer

Of aan de zorgplicht is voldaan, hangt af van de omstandigheden van het geval, zoals de aard van het werk, risico’s en de haalbaarheid van veiligheidsmaatregelen.

Hieronder enkele voorbeelden, waarin in sommige gevallen de werkgever aansprakelijkheid werd geacht en in een andere gevallen niet.

Voorbeelden uit de praktijk waarin werkgever WEL aansprakelijk werd geacht:

Werkgeefster is aansprakelijk voor val van trap.

Uitzendkracht is van een trap gevallen tijdens het uitvoeren van werkzaamheden en heeft daarbij een gebroken enkel opgelopen.

Hoewel de trap voldeed aan de daaraan te stellen eisen (NEN-normen, recente keuringsrapporten), voerde de uitzendkracht risicovolle handelingen uit waarbij hij zijn evenwicht kon verliezen. Er waren geen mogelijkheden om zich vast te houden en hij moest boven zijn hoofd werken met beide handen.

De kantonrechter heeft de vorderingen van de uitzendkracht afgewezen. Uitzendkracht ging in hoger beroep.

Het hof oordeelt dat werkgever haar zorgplicht heeft geschonden, want:

• Er is namelijk niet gebleken dat werkgever de uitzendkracht eenvoudige en voor de hand liggende veiligheidsinstructies heeft gegeven voor deze werkzaamheden op de trap;
• Ook blijkt niet van een werkbezoek waarbij aandacht is besteed aan veiligheidsinstructies voor het werken met trappen; of
• dat uitzendkracht trainingen of cursussen heeft kunnen volgen hierover.

Ook al was de uitzendkracht VCA gediplomeerd, dat ontslaat een werkgever niet deze eenvoudige, redelijk te vergen en relevante maatregelen te nemen.

Werkgever wordt in hoger beroep aansprakelijk geacht voor het ongeval en de schade van de uitzendkracht.

Werkneemster valt van ladder. Werkgever is aansprakelijk voor de schade van werkneemster.

Een medewerker is tijdens haar werk van een ladder gevallen en heeft daarbij letsel opgelopen.

De rechter oordeelde dat werkgever niet voldoende kon bewijzen dat de ladder veilig was en dat zij had voldaan aan haar instructieverplichting m.b.t. het gebruik van de ladder. Bovendien is niet komen vast te staan dat werkneemster bewust roekeloos heeft gehandeld.

De rechter oordeelt dat ook dat werkgever zijn zorgplicht heeft geschonden daarom aansprakelijk is voor de schade.

Werkneemster aangetroffen met serieuze knieblessure naast een deur waarvan de deurklink als slot wordt gebruikt. Werkgever is aansprakelijk voor de schade van werkneemster.

Een medewerkster heeft tijdens haar werk haar knie verdraaid bij het openen van een deur die geen normaal slot had, maar met een losse deurklink werkte. Werkgever stelde dat zij de werkneemster had gewaarschuwd voor het gebruik van de deur, maar kon dit niet overtuigend aantonen.

De rechter oordeelde dat de losse deurklink een onveilige werksituatie veroorzaakte, dat werkgever niet genoeg veiligheidsmaatregelen heeft genomen en daarom niet heeft voldaan aan haar zorgplicht.

De exacte oorzaak van het ongeval hoeft volgens de rechter niet met zekerheid vast te staan; Een onzekere toedracht komt voor risico van de werkgever.

De vordering tot schadevergoeding wordt verder behandeld in een aparte procedure (de zogeheten schadestaatprocedure).

Voorbeelden uit de praktijk waarin Werkgever NIET aansprakelijk werd geacht:

ZZP’er is blijven haken achter de poot van een zitbank, met letsel tot gevolg. Quasi werkgever niet aansprakelijk.

De Rechtbank oordeelde dat er geen sprake was van een duidelijk gevaarlijke situatie met het oog waarop de quasi-werkgever maatregelen had moeten treffen of instructies had moeten geven.

Het ongeval was niet te voorzien en de ZZP’er is niet ten val gekomen door een object dat er niet had moeten zijn.

Hoe vervelend de val ook is afgelopen, volgens de kantonrechter kan de quasi-werkgever hiervan geen verwijt worden gemaakt.

Om die reden worden de verzoeken van de ZZP’er afgewezen.

Werknemer is er – ook na het getuigenverhoor – niet in geslaagd bewijs van het verband tussen de schade en de uitoefening van de werkzaamheden te leveren.

Een werknemer claimde schouderletsel te hebben opgelopen tijdens het optillen van een kliko en stelde zijn werkgever daarvoor aansprakelijk. De rechter had hem opgedragen te bewijzen dat het letsel het gevolg was van een ongeval tijdens de werkzaamheden. De werknemer liet zichzelf en drie anderen als getuigen horen, maar geen van hen had het ongeval daadwerkelijk zien gebeuren.

De rechter oordeelde dat niet met voldoende zekerheid is vastgesteld dat het letsel tijdens het werk is ontstaan. Bovendien bleek uit medisch onderzoek dat het letsel al langer bestond. Omdat het oorzakelijk verband tussen werk en schade niet bewezen is, werd de vordering van de werknemer afgewezen.

Tot slot

Als werkgever doet u er goed aan uw zorgplicht serieus te nemen.

Wilt u weten welke maatregelen u kunt nemen om niet alleen ongelukken te voorkomen, maar ook om juridische aansprakelijkheid te beperken of uit te sluiten? De ondernemingsjuristen van The Legal Company helpen u graag.

Neem direct contact op door te mailen naar info@thelegalcompany.nl of te bellen naar 020-345 0152.